بهترین کشور برای کسانی که از مار می ترسند/ اینجا مار ندارد!

غزال زیاری: افسانه ها حکایت از آن دارد که در قرن پنجم میلادی، سنت پاتریک، با ریختن مارها به داخل دریا، تمامی مارهای ایرلند را نابود کرده. برطبق این روایت به نظر می رسد که او کارش را به بهترین نحو ممکن انجام داده؛ چرا که تا به امروز حتی نمی توانید یک مار بومی در ایرلند پیدا کنید.

تقریبا در همه جای دنیا، از استرالیا گرفته تا دایره قطب شمال، شما می توانید مارها را در گوشه گوشه دنیا ببینید. اما چه چیزی واقعا ایرلند را عاری از مار کرده است؟

یک نکته مهم این است که ایرلند یک جزیره است و عرض دریای ایرلند بیش از 80 کیلومتر است. در نتیجه یک حیوان خشکی نمی تواند شنا کنان خودش را به ایرلند برساند. البته شاید کار برای یک مار دریایی ساده تر باشد؛ اما مارهای دریایی هم در آب های گرم استوایی زندگی می کنند و نه در آب های سرد اقیانوس اطلس.

اما انگلیس هم جزیره است!

شاید با خودتان فکر کنید که انگلیس هم جزیره است ولی مار دارد. حق با شماست ولی برای مدتها بریتانیا هم مثل ایرلند، مار نداشت. در طول عصر یخبندان، زندگی در این جزایر برای خزندگان امکان پذیر نبود؛ چرا که خزندگان موجوداتی خونسرد هستند که برای زندگی به دریافت گرما از محیط نیاز دارند. یخچال های طبیعی حدود ده هزار سال پیش عقب نشینی کردند و یک پل زمینی بین اروپا و بریتانیا و پل زمینی دیگری بین بریتانیا و ایرلند در معرض دید قرار گرفت و امکان عبور آسان به این جزایر فراهم شد. ذوب شدن یخچال های طبیعی در 8500 سال پیش، باعث غرق شدن پل خشکی ایرلند شد ولی پل خشکی بریتانیا برای دو هزار سال دیگر دوام آورد.

بدین ترتیب، حیوانات اروپایی زمان بیشتری برای نقل مکان به بریتانیا داشتند و در آن زمان فقط سه گونه مار توانستند خودشان را به انگلیس برسانند و به نظر می رسد که هیچ یک از این سه گونه مار، تمایلی به حرکت به سمت غرب و رفتن به ایرلند نداشته اند. در نتیجه هیچ مدرکی درباره حضور خزندگان در فسیل های ایرلند دیده نمی شود.

دیگر کشورهای بدون مار

البته ایرلند تنها جزیره بدون مار دنیا نیست و مناطقی مثل نیوزیلند، هاوایی، گرینلند، ایسلند و قطب جنوب هم زیستگاه هیچ گونه ماری نیستند. هرچند که با توجه به تجارت جهانی حیوانات خانگی و پتانسیل مارها برای تبدیل شدن به گونه های مهاجم، نبود مارها در این مناطق، کمی معجزه آسا به نظر می رسد.

در گوام، گونه مار درختی قهوه ای مهاجم آن چنان فراگیر شده و جمعیت پرندگان و مارمولک های بومی جزیره را از بین برده که مقامات محلی برای از بین بردن این گونه مار، به اقدامات ناامیدکننده ای متوسل شده اند. در دسامبر سال 2013، برای چهارمین بار وزارت کشاورزی آمریکا، موش های مرده را توسط هلیکوپتر به خاک گوام پرتاب کرد. این موش ها با دوز بالایی از استامینوفن آلوده شده بودند تا بدین ترتیب مارها را بکشند. هر ماری که در عرض 24 ساعت یکی از این موش ها را می خورد، تلف می شد.

این اقدام گرچه موفقیت آمیز بود ولی آنها توانستند جمعیت مارها را تنها به صورت موقت تحت کنترل در بیاورند و در سال 2018، وزارت کشور آمریکا، بودجه ای 2.8 میلیون دلاری برای مبارزه با مارهای مهاجم در گوام اختصاص داد.

این احتمال وجود دارد که روزی ایرلند هم دچار وضعیت مشابهی شود. گرچه مار درختی قهوه ای به صورتی تصادفی به گوام منتقل شد اما در سال های اخیر گونه های جدیدی از مار به ایرلند وارد شده اند؛ چرا که خرید و فروش مارهای خانگی در ایرلند، هاوایی، نیوزیلند و ایسلند ممنوع نیستند.

مارهای خانگی در اواخر دهه 1990 و در دوران رونق اقتصادی ایرلند، به یک نماد تبدیل شدند ولی در طول رکود اقتصادی سال 2008 و پس از آن، شرایط سخت زندگی باعث شد تا بسیاری از مردم، مارهایشان را رها کنند. این مارها را می توان به شکل تصادفی رویت کرد اما تا به امروز به نظر می رسد که در طبیعت پراکنده نشده باشند.

باید امیدوار باشیم که وضعیت به همین ترتیب ادامه پیدا کند؛ چرا که اگر گوام را به عنوان یک الگو در نظر بگیریم، در صورتی که مارها در ایرلند نفوذ کنند، خلاص شدن از شر آنها به یک سنت پاتریک جدید نیاز خواهد داشت!

منبع: popsci

5858