نحوه دسترسی به صومعه سوملا به چه صورت است؟

صومعه سوملا در پارک ملی دره آلتیندره ترابزون قرار دارد و دسترسی به آن از شهر ترابزون با وسایل حمل ونقل عمومی، تاکسی، خودروی شخصی یا تورهای محلی امکان پذیر است. این مسیر اغلب شامل پیاده روی در بخش پایانی می شود که تجربه ای بی نظیر را رقم می زند.

سفری به صومعه سوملا، تنها بازدید از یک بنای تاریخی نیست، بلکه غرق شدن در داستانی هزارساله است که در دل صخره های پرشکوه کوهستان های پونتیک در ترکیه ریشه دوانده است. این صومعه ارتدوکس یونانی که با نام «مریم مقدس» نیز شناخته می شود، در موقعیتی شگفت انگیز بر دامنه یک صخره شیب دار، در میان جنگل های سرسبز و انبوه، خودنمایی می کند. برای آن دسته از گردشگرانی که به دنبال تجربه ای متفاوت، پر از تاریخ، معماری خاص و طبیعتی خیره کننده هستند، صومعه سوملا مقصدی است که حتماً باید در فهرست سفرشان قرار گیرد.

بازدید از صومعه ای که از قرن چهارم میلادی تا به امروز، شاهد فراز و نشیب های فراوانی بوده و رمز و رازهای بسیاری را در دل خود پنهان کرده است، نیازمند اطلاعات دقیقی از نحوه دسترسی و نکات مهم سفر است. در ادامه این راهنما، مسیری کامل و کاربردی برای رسیدن به این گوهر پنهان در شمال شرق ترکیه، از مبدأ ایران تا قدم گذاشتن در آستانه صومعه، ارائه می شود. هر آنچه برای برنامه ریزی یک سفر فراموش نشدنی به صومعه سوملا نیاز دارید، از انتخاب مسیر تا زمان مناسب بازدید و لوازم ضروری، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

صومعه سوملا کجاست؟

صومعه سوملا، نگین درخشان منطقه دریای سیاه ترکیه، در استان ترابزون و در نزدیکی شهر کوچک ماچکا قرار دارد. این بنای عظیم، با شکوه ترین حالت خود را در آغوش طبیعت بی نظیر پارک ملی دره آلتیندره به نمایش می گذارد. تصور کنید صومعه ای باستانی که گویی از دل کوه بیرون آمده، بر صخره ای شیب دار به ارتفاع تقریبی ۳۰۰ متر از کف دره، استوار ایستاده است. این موقعیت منحصربه فرد، منظره ای نفس گیر از جنگل های انبوه و مه گرفته ای را به ارمغان می آورد که گویی آن را در هاله ای از رمز و راز فرو برده است.

فاصله این صومعه با شهر ترابزون، که اغلب نقطه شروع سفر برای بازدیدکنندگان است، حدود ۴۶ کیلومتر به سمت جنوب شرقی می باشد. این مسیر کوهستانی، خود بخشی از جذابیت سفر به سوملا است و فرصت دیدن چشم اندازهای طبیعی بی نظیری را فراهم می آورد. قرار گرفتن صومعه در قلب رشته کوه های پونتیک و احاطه شدن آن با پوشش گیاهی غنی، به ویژه در فصل های بهار و پاییز، به زیبایی آن می افزاید و تجربه ای متفاوت از تاریخ و طبیعت را به ارمغان می آورد.

چگونه به ترابزون (شهر مبدأ اصلی) سفر کنیم؟

ترابزون، به عنوان نزدیک ترین شهر بزرگ و مرکز اصلی دسترسی به صومعه سوملا، اولین مقصد برای بسیاری از گردشگران، به ویژه مسافران ایرانی، محسوب می شود. راه های مختلفی برای رسیدن به این شهر ساحلی زیبا در ترکیه وجود دارد که بسته به بودجه، زمان و ترجیحات سفر، می توان یکی را انتخاب کرد.

از ایران به ترابزون

برای مسافران از ایران، سفر به ترابزون اغلب ترکیبی از پرواز و گاهی سفر زمینی است:

• پرواز مستقیم یا با توقف: در حال حاضر، پرواز مستقیم منظم از شهرهای بزرگ ایران به ترابزون چندان رایج نیست و بیشتر پروازها با یک توقف در شهرهای اصلی ترکیه مانند استانبول یا آنکارا انجام می شود. مسافران می توانند با تهیه بلیط به مقصد استانبول یا آنکارا، و سپس پروازی داخلی به ترابزون، به راحتی به این شهر دسترسی پیدا کنند. این گزینه سریع ترین و راحت ترین راه برای رسیدن به ترابزون است.
• سفر زمینی: برای علاقه مندان به ماجراجویی و کاهش هزینه ها، سفر زمینی با اتوبوس یا خودروی شخصی نیز امکان پذیر است. اتوبوس ها از شهرهای مختلف ایران مانند تهران و تبریز به مقصد ترابزون (معمولاً با عبور از شهرهای مرزی مانند بازرگان) حرکت می کنند. این سفر طولانی تر است اما فرصت دیدن مناظر متنوعی را در طول مسیر فراهم می آورد. برای سفر با خودروی شخصی، پس از عبور از یکی از گذرگاه های مرزی ایران و ترکیه (مانند بازرگان/گوربولاغ)، باید مسیر خود را به سمت ترابزون ادامه داد. این گزینه نیازمند برنامه ریزی دقیق تر برای مسائل گمرکی و ویزا (در صورت نیاز) است و برای برخی کشورها نیاز به ویزای ترانزیت ممکن است وجود داشته باشد.

از سایر شهرهای ترکیه به ترابزون

اگر از پیش در یکی از شهرهای ترکیه حضور دارید، دسترسی به ترابزون بسیار آسان است:

• پرواز داخلی: از شهرهای بزرگی مانند استانبول، آنکارا و ازمیر، پروازهای داخلی متعددی به ترابزون وجود دارد. این پروازها معمولاً کوتاه و راحت هستند و گزینه محبوبی برای گردشگران محسوب می شوند.
• اتوبوس های بین شهری: شبکه حمل ونقل اتوبوس رانی ترکیه بسیار گسترده و کارآمد است. از اکثر شهرهای بزرگ و کوچک ترکیه، اتوبوس های مدرن و راحت به ترابزون حرکت می کنند. این گزینه ارزان تر از پرواز است و برای کسانی که زمان بیشتری برای سفر دارند و می خواهند چشم اندازهای داخلی ترکیه را نیز مشاهده کنند، مناسب است. سفر با اتوبوس از استانبول به ترابزون ممکن است حدود ۱۲ تا ۱۵ ساعت به طول انجامد.

مسیرهای دسترسی از ترابزون به صومعه سوملا

پس از رسیدن به ترابزون، گام بعدی رسیدن به صومعه سوملا است که در ۴۶ کیلومتری جنوب این شهر قرار دارد. این بخش از سفر، هیجان انگیزترین قسمت آن است، چرا که شما را به سوی طبیعت بکر و زیبایی های کوهستانی هدایت می کند. چندین گزینه برای دسترسی به صومعه از ترابزون وجود دارد که هر یک مزایا و ملاحظات خاص خود را دارند:

الف) استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی (دولموش)

یکی از رایج ترین و مقرون به صرفه ترین راه ها برای رسیدن به صومعه سوملا، استفاده از «دولموش» (Dolmuş) یا همان مینی ون های عمومی ترکیه است. این وسایل نقلیه، ارتباطی حیاتی برای ساکنان محلی و گردشگران در مناطق روستایی فراهم می کنند. نقطه ی شروع این دولموش ها در ترابزون معمولاً از پایانه های مشخصی در مرکز شهر است که با پرس وجو از محلی ها یا رانندگان تاکسی به راحتی می توان آن ها را پیدا کرد.

مسیر دولموش ها از ترابزون تا پارکینگ اصلی نزدیک صومعه، حدود یک ساعت به طول می انجامد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، تفاوت ساعات و دسترسی در فصول مختلف سال است. در فصول گرم و پربازدید (مانند تابستان)، دولموش ها اغلب دو بار در روز (معمولاً ساعت ۱۱ صبح و ۲ بعد از ظهر) حرکت می کنند و زمان کافی (حدود سه ساعت) برای گشت وگذار در صومعه را به بازدیدکنندگان می دهند تا بتوانند با همان دولموش بازگردند. اما در فصول سرد سال، به ویژه زمستان، به دلیل شرایط آب وهوایی و احتمال بسته شدن مسیرها، ممکن است دولموش مستقیمی تا صومعه وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی، می توان با دولموش تا شهر «ماچکا» رفت و از آنجا یک تاکسی به مقصد صومعه کرایه کرد.

پس از رسیدن به پارکینگ اصلی، مسیر پیاده روی پایانی آغاز می شود. این مسیر حدود یک کیلومتر سربالایی است و شامل پله های سنگی می شود که از میان جنگل عبور می کند. این پیاده روی حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می کشد و نیازمند آمادگی جسمانی نسبی است. با وجود شیب دار بودن مسیر، چشم اندازهای اطراف به اندازه ای زیبا هستند که خستگی راه را از بین می برند. هزینه تقریبی دولموش نیز بسته به فصل و شرایط، متغیر است اما معمولاً بسیار مناسب و اقتصادی خواهد بود.

ب) استفاده از تاکسی

برای راحتی بیشتر، به ویژه برای گروه های کوچک یا در فصول سرد که دسترسی با دولموش ممکن است دشوار باشد، کرایه تاکسی گزینه مناسبی است. می توان از ترابزون یا از شهر ماچکا (که به صومعه نزدیک تر است)، تاکسی گرفت. کرایه تاکسی از ترابزون تا صومعه، بسته به توانایی چانه زنی و فصل سفر، متفاوت است اما قطعاً گران تر از دولموش خواهد بود. برخی رانندگان تاکسی امکان کرایه ساعتی یا توافق بر سر مبلغی برای رفت و برگشت و انتظار را نیز فراهم می کنند که می تواند برای بازدید کامل از صومعه مفید باشد.

ج) اجاره خودروی شخصی

اجاره خودروی شخصی، انعطاف پذیری بالایی در زمان بندی و امکان توقف در هر نقطه دلخواه را فراهم می کند. این گزینه برای کسانی که می خواهند علاوه بر صومعه سوملا، از جاذبه های دیگر منطقه نیز دیدن کنند، بسیار ایده آل است. اما باید به یاد داشت که رانندگی در جاده های کوهستانی ممکن است نیازمند مهارت و تجربه رانندگی در چنین شرایطی باشد. پارکینگ هایی در نزدیکی ورودی صومعه وجود دارد که معمولاً هزینه ای برای پارک خودرو دریافت می کنند. با وجود اجاره خودرو، همچنان باید مسیر پیاده روی نهایی (حدود یک کیلومتر سربالایی و پله ها) را برای رسیدن به ورودی اصلی صومعه طی کرد.

د) استفاده از تورهای گردشگری محلی

ساده ترین و بی دغدغه ترین راه برای بازدید از صومعه سوملا، پیوستن به یکی از تورهای گردشگری محلی است. در ترابزون، شرکت های گردشگری متعددی فعالیت می کنند که تورهای یک روزه به صومعه سوملا و اغلب با ترکیب بازدید از سایر جاذبه های اطراف را ارائه می دهند. مزیت اصلی این تورها، راحتی و عدم نیاز به برنامه ریزی برای حمل ونقل و مسیریابی است. یک راهنمای محلی نیز معمولاً همراه تور است که اطلاعات تاریخی و فرهنگی ارزشمندی را ارائه می دهد. این تورها معمولاً شامل سرویس رفت و برگشت از هتل یا نقاط مشخص، و گاهی هزینه ورودی نیز می شوند. زمان بندی این تورها معمولاً از صبح زود آغاز شده و تا اواخر بعدازظهر به پایان می رسد.

انتخاب هر یک از این مسیرها، به ترجیحات فردی، بودجه و سبک سفر هر گردشگر بستگی دارد. اما نکته ای که در تمامی این مسیرها مشترک است، مسیری دلنشین و سرشار از زیبایی های طبیعی است که پیش از رسیدن به صومعه، روح هر بیننده ای را تسخیل می کند.

نکات کلیدی برای برنامه ریزی و بازدید از صومعه سوملا

برای اینکه بازدید از صومعه سوملا به یک تجربه بی نقص و فراموش نشدنی تبدیل شود، برنامه ریزی دقیق و توجه به نکات کلیدی ضروری است. این نکات می توانند به شما کمک کنند تا از زمان خود نهایت استفاده را ببرید و با آمادگی کامل از این جاذبه تاریخی و طبیعی دیدن کنید.

ساعت کاری و بلیط ورودی

صومعه سوملا معمولاً در طول سال پذیرای بازدیدکنندگان است، اما ساعات کاری آن بسته به فصل تغییر می کند. در نیمه اول سال (تقریباً از فروردین تا پایان شهریور)، صومعه از ساعت ۸ صبح تا ۱۹ عصر باز است. در نیمه دوم سال (از مهر تا پایان اسفند)، ساعات بازدید کوتاه تر شده و از ۸ صبح تا ۱۷ عصر می باشد. توصیه می شود همواره قبل از سفر، وب سایت رسمی صومعه یا منابع معتبر محلی را برای اطلاع از آخرین تغییرات در ساعات کاری یا احتمال تعطیلی به دلیل مرمت بررسی کنید. صومعه سوملا به دلیل موقعیت خاص خود و نیاز به نگهداری مداوم، ممکن است گاهی برای انجام کارهای مرمتی بسته شود.

قیمت بلیط ورودی صومعه به لیر ترکیه محاسبه می شود و برای کودکان زیر ۸ سال، ورود رایگان است. گردشگرانی که دارای «کارت موزه ترکیه» هستند، می توانند از مزایای آن برای ورود به صومعه نیز استفاده کنند. این کارت برای کسانی که قصد بازدید از چندین موزه و مکان تاریخی در ترکیه را دارند، بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.

همواره توصیه می شود پیش از برنامه ریزی نهایی سفر به صومعه سوملا، وب سایت رسمی مجموعه یا منابع معتبر محلی را برای اطمینان از باز بودن و ساعات دقیق بازدید، بررسی کنید تا با هرگونه تغییر ناگهانی مواجه نشوید.

بهترین زمان بازدید (فصلی و روزانه)

انتخاب زمان مناسب برای بازدید از صومعه سوملا می تواند تفاوت چشمگیری در کیفیت تجربه شما ایجاد کند:

• از نظر آب و هوا: فصل های بهار (به ویژه ماه مه/اردیبهشت) و پاییز (به ویژه ماه سپتامبر/مهر) بهترین زمان برای سفر به سوملا محسوب می شوند. در این فصول، آب وهوا معتدل و مطبوع است و طبیعت اطراف صومعه در زیباترین حالت خود قرار دارد. تابستان (ژوئن تا آگوست) نیز زمان پرطرفداری برای بازدید است اما با شلوغی و ازدحام جمعیت همراه است. زمستان ها در این منطقه بسیار سرد و برفی است و دسترسی به صومعه ممکن است دشوار یا حتی غیرممکن شود. جاده ها ممکن است به دلیل برف و یخ بندان مسدود شوند.
• از نظر شلوغی: برای دوری از ازدحام جمعیت و لذت بردن از آرامش صومعه، توصیه می شود در اوایل صبح یا اواخر بعدازظهر از آن بازدید کنید. در میانه روز، به ویژه در فصل پربازدید، صومعه بسیار شلوغ می شود.
• نکات مربوط به ماه رمضان: اگر سفر شما همزمان با ماه رمضان است، به خاطر داشته باشید که ممکن است برخی رستوران ها و کافه ها در شهرهای منطقه (مانند ترابزون و ماچکا) در طول روز بسته باشند. بهتر است از قبل برای وعده های غذایی خود برنامه ریزی کنید.

آمادگی جسمانی و لوازم ضروری

مسیر دسترسی به صومعه سوملا شامل یک پیاده روی سربالایی و پله های سنگی است که نیازمند آمادگی جسمانی نسبی است. به همین دلیل، همراه داشتن لوازم ضروری می تواند به راحتی سفر شما بیفزاید:

• کفش مناسب پیاده روی: این مورد حیاتی ترین توصیه است. کفش های ورزشی یا کوهنوردی راحت و مناسب برای مسیرهای شیب دار و ناهموار الزامی است.
• لباس مناسب: با توجه به تغییرات احتمالی آب وهوا در مناطق کوهستانی، پوشیدن لباس های لایه لایه توصیه می شود. در فصول سردتر، لباس گرم و کاپشن ضدآب یا بارانی ضروری است.
• همراه داشتن آب و تنقلات سبک: در طول مسیر پیاده روی و داخل صومعه، ممکن است دسترسی به آب یا خوراکی محدود باشد، بنابراین همراه داشتن بطری آب و مقداری تنقلات سبک انرژی زا بسیار مفید است.
• دوربین عکاسی: مناظر اطراف صومعه و خود بنا به اندازه ای بی نظیر هستند که ثبت لحظات و خاطرات در آن ها از دستاوردهای مهم این سفر خواهد بود.
• نقشه یا اپلیکیشن های مسیریابی: اگر با خودروی شخصی سفر می کنید، داشتن نقشه آفلاین یا اپلیکیشن های مسیریابی مطمئن برای جاده های کوهستانی کمک کننده است.

محل اقامت

نکته مهم این است که هیچ اقامتگاهی در نزدیکی خود صومعه سوملا وجود ندارد. نزدیک ترین و بهترین گزینه برای اقامت، شهر ترابزون است. این شهر دارای طیف وسیعی از هتل ها، هاستل ها و اقامتگاه های دیگر برای هر بودجه ای است. اقامت در ترابزون علاوه بر دسترسی آسان به صومعه سوملا، فرصت بازدید از سایر جاذبه های شهری و لذت بردن از فضای زنده این شهر را نیز فراهم می کند.

جاذبه های دیدنی اطراف صومعه سوملا

سفر به صومعه سوملا را می توان با بازدید از دیگر جاذبه های طبیعی و تاریخی اطراف آن ترکیب کرد تا تجربه ای کامل تر و غنی تر از منطقه ترابزون به دست آید. این مکان ها، هر یک زیبایی ها و ویژگی های خاص خود را دارند و می توانند روز یا حتی روزهای سفر شما را پربارتر کنند:

پارک ملی دره آلتیندره

صومعه سوملا خود در قلب «پارک ملی دره آلتیندره» (Altindere Valley National Park) واقع شده است. این پارک ملی که در سال ۱۹۸۷ تأسیس شده، بیش از ۴۸۰۰ هکتار وسعت دارد و ۹۰۱ هکتار آن را جنگل های انبوه تشکیل می دهند. علاوه بر صومعه، این پارک با هوای مطبوع، رودخانه های خروشان، آبشارهای زیبا و کافه های دنج، مکانی ایده آل برای طبیعت گردی، پیاده روی و پیک نیک است. آبشار «کارادا» (Karadag Selalesi) یکی از آبشارهای بزرگ و دیدنی این پارک است که با صدای خروشان آب و فضای سرسبز اطراف خود، محلی آرامش بخش برای استراحت و تفریح به شمار می رود. گشت وگذار در این پارک فرصت مناسبی برای تنفس هوای تازه و لذت بردن از سکوت طبیعت را فراهم می کند.

گردنه زیگانا

«گردنه زیگانا» (Zigana Pass) یکی از مرتفع ترین گذرگاه های کوهستانی در ارتفاع ۲۰۲۳ متری از سطح دریاست که در کوه های پونتیک و در استان گوموشانه قرار دارد. این گردنه در فاصله حدود ۶۶ کیلومتری از صومعه سوملا (حدود یک ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی) واقع شده و به دلیل مناظر خیره کننده و طبیعت بکر خود شهرت دارد. آب وهوای این منطقه بسیار سرد و غیرقابل پیش بینی است و در طول پنج ماه از سال ممکن است پوشیده از برف باشد. تونلی به طول ۱۷۰۲ متر از زیر این گردنه عبور می کند که مسیر را در فصول سرد تسهیل می بخشد. گردنه زیگانا، به ویژه در فصول بهار و تابستان، با درختان کاج سر به فلک کشیده و هوای مه آلود، مکانی عالی برای توقف، عکاسی و لذت بردن از چشم اندازهای پانورامیک است. این منطقه در زمستان به محلی برای اسکی تبدیل می شود و علاقه مندان به ورزش های زمستانی را به خود جذب می کند.

منطقه هامسیکوی

«هامسیکوی» (Hamsikoy) منطقه ای کوهستانی و خوش آب وهوا در استان ترابزون است که حدود ۴۳ کیلومتر (یک ساعت رانندگی) با صومعه سوملا فاصله دارد. این منطقه از پنج روستای کوچک تشکیل شده و به خاطر طبیعت جذاب و «پودینگ برنج» (Sütlaç) معروف خود شناخته می شود. هامسیکوی در ارتفاع ۱۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و مکانی عالی برای فرار از شلوغی شهر و غرق شدن در آرامش طبیعت است. علاوه بر تماشای مناظر دیدنی، گردشگران می توانند در دشت های سرسبز و چشمه های طبیعی پیاده روی یا دوچرخه سواری کنند. تجربه طعم پودینگ برنج محلی هامسیکوی در یکی از کافه های سنتی آن، بخش جدایی ناپذیری از بازدید از این منطقه است.

غار کاراجا

«غار کاراجا» (Karaca Cave) یکی دیگر از جاذبه های طبیعی اطراف صومعه سوملا است که در استان گوموشانه و در فاصله حدود ۸۶ کیلومتری (یک ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی) از صومعه قرار دارد. این غار که در ارتفاع ۱۵۰۰ متری از سطح دریا واقع شده، از سال ۱۹۹۶ به روی بازدیدکنندگان گشوده شده است. غار کاراجا شامل شبکه ای از دالان ها و تالارهاست که با استالاکتیت ها و استالاگمیت های باشکوه و رنگارنگ تزئین شده اند. مسیرهای پیاده روی مناسبی در داخل غار تعبیه شده که بازدید را برای عموم آسان می کند. رستوران ها و فروشگاه های اطراف غار نیز امکانات رفاهی لازم را برای گردشگران فراهم آورده اند.

ترکیب بازدید از صومعه سوملا با این جاذبه های اطراف، نه تنها سفر را غنی تر می کند بلکه فرصت بیشتری برای تجربه فرهنگ و طبیعت بکر منطقه شمال شرق ترکیه فراهم می آورد. با برنامه ریزی مناسب، می توان یک سفر روزانه یا دو روزه به این منطقه ترتیب داد و از هر لحظه آن لذت برد.

نتیجه گیری: سفری فراموش نشدنی به سوملا

سفر به صومعه سوملا، فراتر از یک بازدید ساده از یک مکان تاریخی، تجربه ای عمیق از پیوند با طبیعت، غرق شدن در معماری کهن و لمس روح یک تمدن باستانی است. مسیری که به این صومعه شگفت انگیز در دل کوه های پونتیک ترکیه منتهی می شود، خود بخشی از این ماجراجویی بی نظیر است. از پرواز بر فراز آسمان تا قدم نهادن در جاده های پرپیچ وخم کوهستان و در نهایت، صعود از پله های سنگی که به ورودی صومعه می رسند، هر لحظه از این سفر پر از کشف و شگفتی است.

با برنامه ریزی دقیق، انتخاب بهترین زمان سفر و آمادگی برای مسیرهای پیاده روی، هر گردشگری می تواند از تمامی جنبه های این تجربه منحصربه فرد لذت ببرد. صومعه سوملا، با موقعیت دراماتیک خود بر صخره ای بلند، نقاشی های دیواری باستانی و فضایی که گویی زمان در آن متوقف شده، خاطره ای فراموش نشدنی در ذهن بازدیدکنندگان خود حک می کند. بازدید از جاذبه های اطراف مانند پارک ملی دره آلتیندره، گردنه زیگانا و غار کاراجا نیز می تواند این سفر را کامل تر کرده و ابعاد جدیدی به آن ببخشد. آماده شدن برای این سفر، به معنای آماده شدن برای دیدن یکی از زیباترین و اسرارآمیزترین شاهکارهای معماری و طبیعت است که بی شک تا مدت ها پس از بازگشت، در ذهن شما زنده خواهد ماند.