کاربرد فناوری در صنعت غذا

دایرةالمعارف دانش‌بنیان‌ها (۱۶۷)؛

فناوری غذایی مجموعه‌ای از فعالیت‌های صنعتی را شامل می‌شود که در تولید، پخش، تبدیل، تهیه، نگهداری، ترابری، صدور گواهینامه، فرآوری و بسته‌بندی مواد غذایی فعالیت دارند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایده رسانه، صنعت غذایی یک شبکه پیچیده و جهانی از مشاغل متفاوت است که بیشتر مواد غذایی مصرفی مردم جهان را تأمین می‌کند. فناوری غذا امروزه بسیار گوناگون شده‌ است و تولیدات آن از فعالیت‌های کوچک، سنتی و خانوادگی که بسیار پرمشغله هستند گرفته تا فرآیندهای صنعتی بزرگ، سرمایه‌بر و مکانیزه ‌است. 

بسیاری از صنایع غذایی تقریباً به‌طور کامل به محصولات کشاورزی و دامپروری محلی یا ماهیگیری بستگی دارند. فناوری مواد غذایی در طراحی تجهیزات و ماشین‌آلات فرآوری مواد غذایی کاربرد دارد. این فناوری نقش مؤثری در برنامه‌ریزی و توسعه خط تولید و سامانه‌های صنایع غذایی دارد و گام مهمی در شکوفایی صنعت غذایی محسوب می‌شود.

در سال‌های اخیر تکنولوژی مواد غذایی امری نسبتاً راحت تلقی می‌شد اما این تخصص امروزه برای برآورده کردن الزامات بهداشتی و ارائه خدمات خوب به مشتریان، تبدیل به یک ضرورت شده است. نیاز روزافزون به تکنولوژی مواد غذایی منجر به توسعه فناوری‌های شده است که صنعت غذای جهان را تقویت می‌کنند.

به‌عنوان مثال فناوری‌های غذایی مثل هوش مصنوعی، نوآوری‌های زیستی و اصلاح ژن جزو مواردی هستند که بر شیوه مدیریت مصرف‌کنندگان در صنایع غذایی اثر می‌گذارند؛ علاوه ‌بر این در فناوری غذایی قدم‌های بزرگی در زمینه بروز تغییرات در نحوه تولید و ترویج غذا توسط شرکت‌ها برداشته است.

تکنولوژی مواد غذایی با ارائه طرح و ساخت به‌روزترین فناوری‌های تولید مواد غذایی، با سلامت جسمی و روانی مردم ارتباط مستقیم دارد، به همین دلیل توجه به فناوری، صنایع غذایی و تکنولوژی مواد غذایی روزبه‌روز افزایش پیدا کرده است.

تأمین امنیت غذایی نیازمند راه‌حل‌هایی برای بسیاری از مشکلات مختلف است. در آمریکا و اروپا بذرهای باکیفیت‌تر میزان تولید محصولات را تا ۱۰ درصد یا بیش‌تر افزایش می‌دهد و علاوه بر آن، نیاز به آفت‌کش‌ها را نیز کم‌تر می‌کند. استفاده از روش‌های بهتر کشاورزی نیز می‌تواند به‌عنوان بخشی از راه‌حل مورد توجه قرار گیرد که نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش فناوری و نیروی انسانی دارد.

در پایان باید اشاره کرد که یکی از مهم‌ترین اهداف فناوری غذایی در صنعت کشاورزی افزایش میزان تولید محصولات غذایی و به حداقل رسانیدن اثرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های کشاورزی است. برای رسیدن به این هدف روش‌های زیادی وجود دارد، مانند استفاده از روش‌های نوین آبیاری، کودهای شیمیایی، متدهای جدید کشاورزی و انتخاب بذر مناسب، بنابراین می‌توان تولید محصولات را با روش‌های جدید پرورش و نگهداری از گیاهان که هر سال با روش‌های ژنتیکی بهبود پیدا می‌کند و همچنین با اصلاح ژنتیکی افزایش داد.