سهم قابل توجه اتباع در آمار فرزندآوری در ایران/ افزایش 70 درصدی آمار تولد از مادران غیرایرانی طی 5 سال

به گزارش ایده رسانه، بررسی داده های منتشر شده در مرکز آمار ایران نشان می دهد که تعداد تولدها از مادران غیرایرانی در سال 1400 نسبت به سال 1396 بیش از 70 درصد افزایش یافته است. در همین بازه زمانی اما، تعداد تولدها از مادران ایرانی حدود 22 درصد کاهش را نشان می دهد.

تجارت نیوز در گزارشی نوشت: نرخ زاد و ولد در ایران در سال های اخیر روند کاهشی را طی کرده است. وضعیتی که کارشناسان جمعیت شناسی می گویند ممکن است به پیری جمعیت ایران ختم شود. تعدادی از این زاد و ولدها اما سهم جمعیت اتباع است؛ تا جایی که سهم تولدها از مادران غیرایرانی طی پنج سال، 70 درصد افزایش یافته است.

بنا بر پژوهش ها و اظهارات مقامات رسمی، سالخوردگی جمعیت ایران حتمی خواهد بود. بر همین اساس، سیاستگذاری ها حول کاهش نسبت سالمندان به جمعیت کلی کشور پیش می رود. به عبارتی سیاست گذاری های بر این مبنا پیش می رود که ازدواج و فرزندآوری در کشور بیشتر شود.

کاهش نسبت جمعیت کمتر از 15 سال در ایران

آنطور که مرکز پژوهش های مجلس گزارش داد، طی سال های 1365 تا 1395، نسبت جمعیت زیر 15 سال ایران، از 45.5 درصد به 24 درصد کاهش یافته است؛ یعنی طی سه دهه. از سوی دیگر، سهم جمعیت در سن فعالیت یعنی 15 تا 64 سال، طی سه دهه (65 تا 95) از 51.5 درصد به حدود 70 درصد افزایش یافت. همچنین جمعیت سالمندان بالای 65 سال نیز با افزایش چشمگیری مواجه بود.

چنین وضعیتی، اهمیت نرخ باروری در ایران را یادآور می شود. اما پیش از آنکه به سهم اتباع در تعداد موالید کشور بپردازیم، باید ابتدا تعداد موالید در ایران را بررسی کنیم.

کاهش 25 درصدی تولدها طی 5 سال

در یادداشتی که در مرکز آمار ایران منتشر شده، وضعیت باروری و موالید ایران بررسی شده است. البته در محاسبات این مرکز، زنان در سن باروری را از سن 15 سال در نظر گرفته اند. در محاسبات بین المللی اما افراد زیر 18 سال را در گروه کودکان می دهند و ازدواج آنها کودک همسری به شمار می رود. بر این اساس ازدواج و فرزندآوری افراد زیر 18 سال، زیر پا گذاشتن حقوق کودکان محسوب می شود.

با این توضیحات و بنا بر محاسبات مرکز آمار ایران، تعداد زنان در سن باروری در سال 1400 نسبت به سال 1395، حدود 304 هزار نفر افزایش یافته است. اما ساختار سنی زنان واقع در سن باروری خود اهمیت دیگری دارد.

در یادداشت مرکز آمار ایران آمده است که میانگین سنی زنان واقع در سن باروری افزایش یافته است. این وضعیت می تواند در تغییر میزان نرخ باروری موثر باشد. چراکه بیشتر زنان در اواسط دهه های 20 و اوایل دهه 30 سالگی، تعداد فرزند دلخواه خود را به دنیا می آورند و پس از آن، تمایل به فرزندآوری آنها کاهش می یابد.

با این حال بررسی تعداد موالید طی سال های 1396 تا 1400 از کاهش تعداد موالید حکایت دارد. در دوره پنج ساله از سال 1396 تا 1400، بیش از 371 هزار ولادت کاهش یافته است. یعنی تعداد تولدها طی پنج سال، 25 درصد کاهش یافت.

افزایش 70 درصدی تولدها از مادران غیرایرانی

داده هایی که مرکز آمار ایران بررسی کرده است، بر اساس اطلاعات سازمان ثبت احوال بود. در کنار سازمان ثبت احوال، وزارت بهداشت نیز اطلاعات زاد و ولدها را ثبت می کند. داده های وزارت بهداشت نشان می دهد که چه تعداد از این تولدها از زنان ایرانی و چه تعداد از آنها سهم اتباع است. البته آمار وزارت بهداشت با سازمان ثبت احوال تفاوت دارد، چراکه برخی از زایمان ها خارج از سیستم بهداشت و درمان صورت می گیرد.

بنا بر داده های وزرات بهداشت، تعداد موالید در سال 1396 از مادران ایرانی، یک میلیون و 394 هزار و 524 نفر بود. تعداد موالید از مادران غیرایرانی نیز 48 هزار و 29 نفر بود.

در سال 1400 نیز تعداد موالید از مادران ایرانی، یک میلیون و 84 هزار و 227 نفر بود. تعداد موالید از مادران غیرایرانی در سال 1400 نیز 81 هزار و 948 نفر گزارش شده است. به عبارتی طی پنج سال تعداد موالید از مادران غیرایرانی در کشور بیش از 70 درصد افزایش داشت.

در یادداشتی که در مرکز آمار منتشر شده، آمار موالید از مادران غیرایرانی طی از سال 1396 تا 1400 به تفکیک آمده است. در سال 1397، 1398 و 1399 به ترتیب تعدا موالید از مادران غیرایرانی، 57581، 62348 و 69567 نفر ثبت شده است. این آمار به نقل از وزارت بهداشت ایران گزارش شده است.

کاهش 22 درصدی تعداد موالید از مادران ایرانی

نکته دیگر در بررسی این آمار روند کاهش موالید از مادران ایرانی در سال های اخیر است. در سال 1396 تعداد موالید از مادران ایرانی، یک میلیون و 394 هزار و 529 نفر ثبت شده است. در سال های بعد اما این روند کاهشی بود.

تعداد موالید از مادران ایرانی در سال های 1397، 1398 و 1399 به ترتیب یک میلیون و 313 هزار و 638 نفر، یک میلیون و 153 هزار و 390 نفر و در نهایت یک میلیون و 101 هزار و 176 نفر بود. در سال 1400 نیز این آمار به یک میلیون و 84 هزار و 227 نفر رسید.

به عبارتی، داده های ثبت شده از سوی وزارت بهداشت که مرکز آمار ایران منتشر کرده، نشان می دهد که تعداد موالید از مادران ایرانی طی پنج سال بیش از 22 درصد کاهش یافته است.

دلایل کاهش ازدواج و فرزندآوری در ایران

آنطور که این آمارها نشان می دهد، هر چقدر تمایل به فرزندآوری ایرانی ها کم شده، نرخ زاد و ولد اتباع بیشتر شده است. شهریور امسال، روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی نوشت که بر اساس آمارهای غیررسمی، در یک ماه در پاییز 1401، از 300 زایمان صورت گرفته در بیمارستانی در شهرستان کوار در نزدیکی شیراز، فقط سه زایمان ایرانی بود. سایر زایمان ها از اتباع افغانستانی ثبت شده است.

کارشناسان دلایل مختلفی برای کاهش تمایل به ازدواج و فرزندآوری در ایران عنوان می کنند. برخی روی مسایل اقتصادی تاکید دارند و برخی هم مسایل فرهنگی را عنوان می کنند.

پیش از این سیمین کاظمی، جامعه شناس گفت: «فرزندآوری موضوعی اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی است. در پرداختنبه این مساله باید تفاوت های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را در نظر گرفت. ممکن است برای طبقه مرفه و تحصیلکرده، عامل فرهنگی تعیین کننده باشد، اما برای سایر افراد عامل اقتصادی تاثیرگذار باشد.»

او گفت: «افراد در وهله اول باید از نظر اقتصادی احساس امنیت و توانمندی کنند تا به سمت ازدواج و فرزندآوری بروند.» به گفته این جامعه شناس، عامل فرهنگی در کاهش تمایل به فرزندآوری در وهله دوم قرار می گیرد.»

47236