انتقاد از سریال «نون. خ» برای استفاده بدون اجازه از برخی قطعات موسیقی بلوچی

به گزارش خبرگزاری ایده رسانه، کپی رایت به معنای رعایت حقوق مالی و معنوی مولف، تولیدکننده و سازنده است که همه مشاغل تولیدی و حتی بازاری را دربرمی گیرد. با تاکید بر اینکه عدم وجود قانون کپی رایت صرفا مربوط به وزارت ارشاد و زیرمجموعه هایش نیست و تمام دستگاه ها و رسانه های رسمی باید نسبت به ایجاد چهارچوبی مشخص در این رابطه تمهیداتی بیاندیشند؛ و سازمان صداوسیما یکی از مهمترین هاست با این حال طی این سالها گهگاه شاهد بوده ایم که برخی هنرمندان اعم از فیلمسازان، آهنگسازان و خوانندگان به پخش بی اجازه آثارشان از شبکه های مختلف صداوسیما انتقاد کرده اند. محمدرضا شجریان، همایون شجریان و محسن چاوشی خوانندگانی هستند که در مقاطعی نسبت به پخش آثارشان از تلویزیون انتقاد و شکایت کرده اند. اما آخرین اتفاقی که در این رابطه رخ داده استفاده آهنگساز سریال «نون.خ» به کارگردانی سعید آقاخانی از برخی قطعات موسیقایی از یکی از نوازندگان بلوچستان است.

به گزارش ایلنا، محمدعلی دلنواز (نوازنده و آهنگساز) یکی از هنرمندان خطه سیستان و بلوچستان است که تا امروز به اتفاق اعضای گروهش به تولید و اجرای آثار متعدد داخلی و بین المللی پرداخته است.

این هنرمند می گوید که تولیدکنندگان سریال «نون.خ» از آثار او بدون اجازه استفاده کرده اند. پیش تر نیز حسین صفامنش به دلیل استفاده بی اجازه از برخی قطعات کردی اش در این مجموعه تلویزیونی، انتقاداتی را مطرح کرده بود.

طی روزهای گذشته در صفحه شخصی تان از عوامل سریال «نون.خ» بابت استفاده بی اجازه از اثرتان انتقاد کرده بودید.

متاسفانه چند روز پیش متوجه شدم که سریالی به اسم «نون.خ»، یکی از محصولات اخیر بنده را بدون کسب اجازه از صاحب اثر پخش کرده است. آهنگساز، تنظیم کننده و نوازنده ساز بینجو در این اثر، خودم هستم. به هرحال عوامل مربوطه در «نون.خ» این اثر را بدون اجازه در سریال شان جا داده اند.

شما انتقاد خودتان را مستقیما با عوامل سریال «نون.خ» مطرح کردید؟

بله. من از طریق تریبونی که در فضای مجازی در اختیار دارم، نسبت به این قضیه اعتراض کردم. روز بعدش آقای فرجی تهیه کننده این مجموعه تلویزیونی با من تماس گرفتند. در ادامه حرف زدیم و ایشان صحبت های جالبی را مطرح کردند. ایشان اول گفتند تماس گرفته اند برای عذرخواهی! که من هم تشکر کردم. من معتقدم آقای فرجی با من تماس تلفنی صوری برقرار کردند؛ یعنی می خواستند به این واسطه سروته قضیه را هم بیاورند تا قضیه با همان تماس تمام بشود و برود.

آن عذرخواهی نظر شما را تغییر نداد؟

آقای فرجی اول گفتند قصدشان عذرخواهی رسمی است. من به ایشان گفتم شما کاری را در سطح ملی از من به صورت بی اجازه پخش کرده اید و این کار با سرقت هنری تفاوتی ندارد. من گفتم حال که صحبت از عذرخواهی است پس رسمی انجامش دهید. گفتم زمانی که شما اثری از مرا بی اجازه از تلویزیون کشور به صورت رسمی و رسانه ای و در سطح ملی پخش کرده اید، پس راه عذرخواهی این نیست که با یک تلفن انجام شود. وقتی همه چیز رسمی بوده این عذرخواهی هم باید رسمی و رسانه ای باشد و باید جبران خسارت کنید.

منظور از جبران خسارت چیست؟

ببیند من به خاطر مسایل مالی و طمع مالی چنین درخواستی نکرده ام. من می خواهم عوامل این سریال متوجه شوند که وقتی از آثار کسی استفاده می کنند خب قاعدتا باید برای آن اجازه دریافت کنند.

آقای فرجی تهیه کننده سریال گفتند اسامی گروه تان را به ما بدهید تا در دور دوم پخش سریال آنها را در تیتراژ لحاظ کنیم. من هم گفتم تا راضی نشوم، نمی توانم اسامی را در اختیارتان بگذارم. به هرحال باید رضایت داشته باشم. به ایشان گفتم شما یک عذرخواهی رسمی به ما بدهکار هستید و خسارت وارده هم باید جبران شود.

این اتفاق افتاد؟

خیر و این درحالی است که تعدادی از افرادشان آمده اند در دنیای مجازی حرف ها و صحبت هایی را مطرح می کنند که درست نیست. می گویند دلنواز آمده و طمع کرده و طلب خسارت به همین خاطر است! در نهایت اینکه اسم این طلب کردن خسارت، طمع نیست و همانطور که گفتم قصدم این است که عوامل سریال و دیگر افرادی که چنین کارهایی می کنند صرفا متوجه شوند.

اگر خسارت و غرامت بخواهید، حق قانونی و اجتماعی شماست.

بله. من واقعا می خواهم، دوباره چنین فاجعه ای رخ ندهد و تکرار نشود. من این فاجعه را فرهنگی و ملی می دانم. این کار چیزی جز سرقت هنری نیست و آن را غیر قانونی می دانم. کاری به این موضوع ندارم که اثر ساخته شده توسط من چگونه و به چه شکل در اختیار دوستان قرار گرفته است. من منابع اصلی را تهیه کننده، کارگردان و آقای رامین وطن نیا می دانم که خودشان را آهنگساز اثر می دانند. ایشان خودشان یک موزیسین هستند و اسمشان در تیراژ هست، چرا چنین کاری کرده اند؟ آیا ایشان موسیقی بلوچی را بلد هستند؟

همچنان منتظر تماس تهیه کننده هستید؟

آن روزی که آقای فرجی با من تماس گرفتند سیزدهم اردیبهشت ماه بود و از آن زمان تاکنون چندین روز گذشته و اتفاقی نیفتاده است. آقای فرجی به من گفتند می روند و مشورت می کنند و خبر می دهند که هنوز خبر نداده اند.

اما موضوع جالب دیگری که لازم می دانم بیانش کنم این است که آقای فرجی همان روزی که با هم صحبت کردیم، از فرد دیگری هم نام بردند. گفتند شخص دیگری هست که ما موسیقی ایشان را برداشته ایم و وضعیتی مشابه شما دارد! بعد گفتند، اما آن فرد آمده اند و بابت اینکه از اثرشان استفاده کرده ایم و آن را در سریال پخش نموده ایم، از ما تشکر کرده اند! راستش را بخواهید بیان این موضوع برای من تحقیرآمیز بود. یعنی اینکه من باید بابت پخش بی اجازه اثرم تشکر کنم؟! چرا باید چنین کاری کنم؟

این دوست عزیز را هم گفتند؟ چون حسین صفامنش خواننده کرد نیز بابت پخش بی اجازه اثرش در سری آخر «نون.خ» شاکی است.

خیر نام آن فرد را به من نگفتند. آقای صفامنش را می شناسم و می دانم که بابت استفاده بی اجازه از اثرشان شکایت کرده اند.

سازمان ها و نهادها حتی امروز که کپی رایت به رسمیت شناخته نشده، می توانند در این زمینه به ایجاد قوانین در چارت اداری خود بپردازند.

من با شما موافق هستم و به نظرم باید این اتفاق رخ دهد تا شاهد این نابسامانی ها و سرقت های ادبی، فرهنگی و هنری نباشیم.

البته این دفتر موسیقی یا حتی خانه موسیقی ایران است که باید پشت هنرمندان و اعضای خود بایستد.

بله همانطور که گفتید خانه موسیقی مسیول چنین کارهایی است. به نظرم خانه موسیقی باید در انجام کارها و حمایت ها جدیت بیشتری به خرج دهد. وزارت ارشاد هم بخش های فرهنگی و هنری دارد؛ که موسیقی در این مجموعه قرار دارد.

از خانه موسیقی یا دفتر موسیقی تماس یا پیامی نداشتید؟

خیر از سوی این بخش هایی که گفتید سراغی از من گرفته نشده است. بنده به عنوان موزیسینی مستقل سالهاست بدون هیچ حمایت و پشتوانه ای با خون جگر به کار خود ادامه می دهم. بدون شک تولید و ارایه هر اثر برای ما هزینه بر است و روند دشواری دارد؛ چون از ما حمایت نمی شود. حالا که به سختی پروژه ای را تولید کرده و به سرانجام رسانده ایم می بینیم متاسفانه صاحب پیدا کرده است! بعد شما حساب کنید از نسخه کپی شده اثر ما استفاده کرده اند و آنکه در سریال «نون.خ» پخش شده اصلی نیست؛ لذا کیفیت پایین تری دارد. این اتفاق برای موزیسینی که بدون حمایت و مستقل کار می کند، خوشایند نیست.

از فعالیت های اخیرتان در زمینه موسیقی بگویید.

بنده دو گروه بلوچی دارم که یکی از آنها گروه «آدینگ» است و اثر مورد استفاده قرار گرفته ام در سریال؛ توسط اعضای این گروه ساخته و نواخته شده. گروه دیگری داریم که «هانُل» نام دارد و در زمینه موسیقی تلفیقی فعالیت دارد. تعدادی از اعضای این گروه تهران هستند و تعدادی دیگر هم ساکن بلوچستان. من و اعضای گروه «هانُل» برای اولین بار در حال کار کردن روی اشعار مولانا هستیم که در قالب آلبوم ارایه خواهد شد. من در این پروژه آهنگساز و تنظیم کننده هستم، ضمن اینکه بنجوهای مختلفی را هم می نوازم. بنجوی آکوستیک، بنجوی الکتریک و بنجوی الکتریک باس را داریم. بر حسب نیاز ارکستر و لزوم داشتن صدای جدید، احساس کردم بنجوی الکتریک باس را به دیگر سازها اضافه کرده ام. قصدمان این است روی ادبیات فارسی با لهجه موسیقی خودمان هم کار کنیم؛ این کاری است که در موسیقی افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان و برخی دیگر از کشورها انجام شده است. ما می خواهیم برای اولین بار روی این مقوله کار کنیم. با گروه دیگری هم مشغول فعالیت هستم که بین المللی است ترجمه فارسی عنوانش می شود «موسیقی عرفانی شرق». در این گروه سه فرهنگ موسیقایی تلفیق می شوند.

من و اعضای گروه «موسیقی عرفانی شرق» در داخل و خارج از کشور کنسرت هایی را برگزار کرده ایم. در ادامه نیز قصد اجراهای برون مرزی داریم. دوست عزیزم فرید الهامی موزیسین کرد هم در این گروه بین المللی حضور دارد. دوست دیگری داریم که تبلا می زنند و موسیقی هند را نمایندگی می کنند و در خدمتشان هستیم.

گروه دیگری هم داریم که «آشا واهیشکا» نام دارد و آثارش به صورت برون مرزی منتشر شده اند. اولین آلبوم این گروه «بیداری» نام دارد و منتشر شده است. دومین آلبوم مان هم آماده انتشار است و دوست عزیزم جناب آرش عادل پور به عنوان آهنگساز و تنظیم کننده و نوازنده سازهای خودمان هم کنارمان بوده است. البته دوستانی هم به عنوان نوازندگان میهمان بر حسب نیاز هر پروژه به ما ملحق می شوند. انشالله با این گروه و گروه عرفانی مان کنسرت هایی را برگزار خواهیم کرد.