تابلو خوانی بورس چیست

تابلو خوانی بورس، نگاهی دقیق به قلب تپنده بازار سرمایه است. این مهارت به معامله گران کمک می کند تا با تحلیل داده های لحظه ای و تاریخی تابلوی معاملات یک نماد، رفتار بازیگران بازار را رصد کرده و مسیر احتمالی قیمت سهام را در کوتاه مدت و میان مدت پیش بینی کنند. فردی که به تابلو خوانی مسلط است، می تواند با درک نشانه های ورود و خروج پول هوشمند، تصمیمات آگاهانه تری برای خرید و فروش سهام اتخاذ کند.

بازار سرمایه، دریایی پرتلاطم است که برای ناوبری موفقیت آمیز در آن، نیاز به ابزارهای کارآمد و دانش کافی وجود دارد. در این میان، تابلو خوانی به عنوان یک استراتژی معامله گری که بر تحلیل داده های بصری تابلوی معاملات متمرکز است، از دیرباز مورد توجه بسیاری از فعالان بازار قرار گرفته است. این رویکرد، نه تنها به شناسایی فرصت های معاملاتی کوتاه مدت کمک می کند، بلکه می تواند نشانه هایی از دستکاری های احتمالی یا تغییر مسیرهای ناگهانی در رفتار قیمت سهام را آشکار سازد.

کسی که به تازگی وارد دنیای بورس شده است یا حتی معامله گری با تجربه متوسط، ممکن است در مواجهه با انبوه اطلاعات موجود در تابلوی معاملات دچار سردرگمی شود. اما واقعیت این است که با یادگیری اصول تابلو خوانی، می توان این اطلاعات را مانند یک نقشه گنج رمزگشایی کرد. این مهارت، معامله گران را قادر می سازد تا نبض بازار را در دستان خود بگیرند و با تشخیص جریان پول، از سایرین یک گام جلوتر باشند.

در ادامه، مسیر گام به گام آشنایی با تابلو خوانی بورس، از مفاهیم پایه ای تا استراتژی های پیشرفته و کاربردی، تشریح خواهد شد. در این مقاله جامع، تلاش می شود تا با زبانی ساده و با ارائه مثال های عملی و کدهای فیلترنویسی، هر آنچه برای تبدیل شدن به یک تابلو خوان حرفه ای نیاز است، ارائه شود. هدف اصلی این است که هر خواننده ای، صرف نظر از سطح تجربه اش در بازار، بتواند از این راهنما برای ارتقاء مهارت های تحلیلی خود و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه تر بهره مند شود.

تابلو خوانی چیست؟ تعریفی جامع برای شروعی قدرتمند

تابلو خوانی بورس را می توان هنر و علم تحلیل اطلاعات لحظه ای و تاریخی که در تابلوی معاملات یک نماد بورسی نمایش داده می شود، تعریف کرد. فردی که به این شیوه تحلیل می پردازد، تلاش می کند تا از دل حجم معاملات، تعداد خریداران و فروشندگان، اختلاف قیمت ها و سایر جزئیات، روندهای کوتاه مدت یا حتی میان مدت را پیش بینی کند. این اطلاعات، پنجره ای به سوی روانشناسی جمعی بازار و اقدامات بازیگران بزرگ آن می گشاید.

هدف اصلی تابلو خوانی، شناسایی پول هوشمند است. پول هوشمند به سرمایه ای گفته می شود که توسط سهامداران عمده، نهادهای حقوقی با دانش عمیق بازار، یا معامله گران حرفه ای که معمولاً از اطلاعات دقیق تر و قدرت تحلیل بالاتری برخوردارند، به بازار تزریق یا از آن خارج می شود. زمانی که این پول ها به سمت یک نماد خاص حرکت می کنند، می توان انتظار داشت که آن سهم در آینده نزدیک، روند صعودی یا نزولی قابل توجهی را تجربه کند.

با این حال، باید در نظر داشت که تابلو خوانی، مکملی قدرتمند برای تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال است و نه جایگزین آن ها. تحلیل بنیادی به ارزش ذاتی شرکت می پردازد و تحلیل تکنیکال الگوهای قیمتی را بررسی می کند، در حالی که تابلو خوانی، به رفتار معامله گران و جریان لحظه ای سرمایه در بازار تمرکز دارد. یک معامله گر حرفه ای، با ترکیب این سه روش، می تواند به دیدگاهی جامع تر و دقیق تر برای سرمایه گذاری دست یابد.

آشنایی با TSETMC.com: ابزار اصلی هر تابلو خوان حرفه ای

برای هر کسی که قصد یادگیری و به کارگیری تابلو خوانی بورس را دارد، وب سایت TSETMC.com (شرکت مدیریت فناوری بورس تهران)، مرجع اصلی و بی رقیب اطلاعات بازار سرمایه ایران محسوب می شود. این وب سایت، تمامی داده های لازم برای تحلیل تابلوی معاملات را به صورت لحظه ای و بایگانی شده در اختیار معامله گران قرار می دهد و تسلط بر آن، قدمی اساسی در مسیر تبدیل شدن به یک تابلو خوان حرفه ای است.

کاوش در صفحه اصلی TSETMC

با ورود به صفحه اصلی TSETMC، مجموعه ای از اطلاعات کلیدی بازار در نگاه اول قابل مشاهده است. در بالای صفحه، شاخص های اصلی بازار مانند شاخص کل، شاخص هم وزن و شاخص صنایع مختلف، با تغییرات لحظه ای خود نمایش داده می شوند. رصد این شاخص ها، به معامله گر دیدی کلی از وضعیت عمومی بازار و جهت حرکت آن می دهد؛ برای مثال، افزایش همزمان شاخص کل و شاخص هم وزن می تواند نشان دهنده رونق در کلیت بازار، شامل هم شرکت های بزرگ و هم شرکت های کوچک باشد.

در بخش دیگری از صفحه اصلی، نمادهای پرتراکنش بازار قابل مشاهده اند. این لیست، سهامی را نشان می دهد که در آن روز معاملاتی، بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داده اند. بررسی این نمادها، اغلب اولین گام برای شناسایی سهام جذاب و دارای پتانسیل حرکتی است، چرا که حجم بالای معاملات معمولاً نشان دهنده توجه بالای معامله گران و جریان فعال پول به آن سهم است. همچنین، بخش ارزش و حجم کل معاملات بازار و وضعیت بازار اطلاعات مهمی درباره نقدشوندگی و حال و هوای کلی بازار ارائه می دهد.

وب سایت TSETMC.com، قلب تپنده اطلاعات بازار سرمایه ایران است و تسلط بر آن برای هر تابلو خوانی ضروری است.

تصویری از صفحه اصلی TSETMC در این قسمت می تواند به خواننده کمک کند تا با چیدمان کلی سایت آشنا شود و بخش های مهمی مانند شاخص ها و نمادهای پرتراکنش را به راحتی بیابد.

ورود به تابلوی یک نماد خاص: آناتومی یک صفحه سهام

برای تحلیل دقیق تر یک سهم، نیاز است تا به تابلوی اختصاصی آن نماد مراجعه شود. این کار به سادگی از طریق نوار جستجو در بالای صفحه TSETMC، با وارد کردن نام یا نماد سهم مورد نظر امکان پذیر است. پس از جستجو، صفحه ای باز می شود که حاوی تمامی اطلاعات تفصیلی آن نماد است؛ این صفحه همان تابلوی نماد نامیده می شود.

تابلوی هر نماد، بخش های مختلفی دارد که هر یک اطلاعات ارزشمندی را ارائه می دهند. در نگاه اول، قیمت های لحظه ای (آخرین قیمت معامله، قیمت پایانی)، حجم و ارزش معاملات، و اطلاعات مربوط به خریداران و فروشندگان حقیقی و حقوقی به چشم می خورد. همچنین، بخش عمق بازار که سفارشات خرید و فروش را در سطوح مختلف قیمتی نمایش می دهد، اطلاعات حیاتی برای معامله گران کوتاه مدت فراهم می آورد.

تصویری از تابلوی یک نماد خاص با کادربندی روی بخش های مهم (مانند قیمت ها، حجم، حقیقی/حقوقی و عمق بازار) به خواننده در درک بهتر ساختار این صفحات یاری خواهد رساند.

مفاهیم و اصطلاحات کلیدی تابلو خوانی: از مقدماتی تا پیشرفته

برای تبدیل شدن به یک تابلو خوان حرفه ای، ضروری است که با مفاهیم و اصطلاحات کلیدی این حوزه آشنایی کامل پیدا شود. این اصطلاحات، ابزارهایی هستند که معامله گر را در تحلیل دقیق تر و کشف فرصت های پنهان یاری می دهند.

قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی: تفاوت و اهمیت

در تابلوی هر نماد، دو قیمت مهم دیده می شود: «قیمت آخرین معامله» و «قیمت پایانی». قیمت آخرین معامله، همانطور که از نامش پیداست، قیمتی است که آخرین معامله سهم در آن لحظه انجام شده است. این قیمت، بیانگر هیجان لحظه ای بازار و تمایل خریداران و فروشندگان در آنی است که معامله صورت می گیرد.

در مقابل، قیمت پایانی، میانگین موزون قیمت تمامی معاملات انجام شده در طول یک روز معاملاتی است که با در نظر گرفتن حجم مبنای سهم محاسبه می شود. این قیمت، مبنای محاسبه دامنه نوسان برای روز معاملاتی بعدی قرار می گیرد. تفاوت این دو قیمت، نکته ای بسیار مهم در تابلو خوانی است؛ اگر قیمت آخرین معامله بالاتر از قیمت پایانی باشد، معمولاً نشان دهنده افزایش تقاضا و هیجان مثبت در لحظات پایانی بازار است که می تواند به صعود سهم در روز بعد منجر شود. برعکس، اگر آخرین قیمت پایین تر از قیمت پایانی باشد، می تواند نشانه ای از فشار فروش و تضعیف سهم باشد.

برای مثال، اگر قیمت پایانی سهام شرکتی 1000 تومان باشد اما آخرین معامله در 1020 تومان انجام شده باشد، این اختلاف مثبت می تواند خبر از تمایل بازار به خرید بیشتر در روز آینده بدهد. در مقابل، اگر آخرین معامله در 980 تومان انجام شده باشد، ممکن است به معنای افزایش عرضه و افت احتمالی قیمت در روز بعد باشد.

حجم معاملات و حجم مشکوک: ردپای پول هوشمند

«حجم معاملات» به تعداد کل سهامی اشاره دارد که در طول یک روز معاملاتی خرید و فروش شده اند. این شاخص، یکی از قوی ترین نشانه های فعالیت و جذابیت یک سهم است. در تابلو خوانی، حجم معاملات روزانه باید با دو معیار دیگر مقایسه شود: «حجم مبنا» (حداقل حجم معامله لازم برای تغییر کامل قیمت پایانی) و «میانگین حجم معاملات ماهانه» (میانگین حجم معاملات سهم در 30 روز گذشته).

زمانی که حجم معاملات روزانه به طور قابل توجهی بالاتر از حجم مبنا و به خصوص بسیار بیشتر از میانگین حجم معاملات ماهانه باشد، پدیده «حجم مشکوک» رخ می دهد. حجم مشکوک، اغلب نشانه ای از ورود یا خروج «پول هوشمند» است. این حجم بالای معاملات، می تواند به دلیل خبرهای مهم، تغییر در وضعیت بنیادی شرکت یا تلاش بازیگران سهم برای جمع آوری یا توزیع سهام باشد.

برای شناسایی سریع نمادهای دارای حجم مشکوک، می توان از فیلترنویسی در TSETMC استفاده کرد. فیلتر زیر، نمادهایی را نشان می دهد که حجم معاملات روزانه آن ها بیش از 5 برابر میانگین حجم معاملات ماهانه است:

(tvol)>5*(([ih][0].QTotTran5J+[ih][1].QTotTran5J+[ih][2].QTotTran5J+[ih][3].QTotTran5J+[ih][4].QTotTran5J+[ih][5].QTotTran5J+[ih][6].QTotTran5J+[ih][7].QTotTran5J+[ih][8].QTotTran5J+[ih][9].QTotTran5J+[ih][10].QTotTran5J+[ih][11].QTotTran5J+[ih][12].QTotTran5J+[ih][13].QTotTran5J+[ih][14].QTotTran5J+[ih][15].QTotTran5J+[ih][16].QTotTran5J+[ih][17].QTotTran5J+[ih][18].QTotTran5J+[ih][19].QTotTran5J+[ih][20].QTotTran5J+[ih][21].QTotTran5J+[ih][22].QTotTran5J+[ih][23].QTotTran5J+[ih][24].QTotTran5J+[ih][25].QTotTran5J+[ih][26].QTotTran5J+[ih][27].QTotTran5J+[ih][28].QTotTran5J+[ih][29].QTotTran5J)/30)

بازیگران بازار: اشخاص حقیقی و حقوقی و تاثیر آنها

بازار بورس شامل دو گروه اصلی از معامله گران است: «اشخاص حقیقی» و «اشخاص حقوقی». اشخاص حقیقی، سرمایه گذاران خرد و افراد عادی هستند که با کد بورسی شخصی خود معامله می کنند. در مقابل، اشخاص حقوقی شامل شرکت های سرمایه گذاری، بانک ها، صندوق های بازنشستگی و سایر نهادهای مالی بزرگ هستند که با سرمایه های کلان در بازار فعالیت دارند.

رصد آمار خرید و فروش این دو گروه در تابلوی معاملات، اطلاعات بسیار مهمی را در اختیار تابلو خوان قرار می دهد. به عنوان مثال، اگر در یک سهم خاص، حقوقی ها در حال خرید باشند و حقیقی ها در حال فروش، این می تواند نشانه ای از ورود پول بزرگ و حمایت حقوقی از سهم باشد که اغلب به عنوان یک سیگنال مثبت تلقی می شود. برعکس، فروش سنگین حقوقی ها و خرید حقیقی ها، معمولاً زنگ خطری برای سهامداران خرد است.

تصویری از بخش آمار حقیقی/حقوقی در TSETMC می تواند به خواننده کمک کند تا به راحتی این بخش حیاتی را در تابلوی نمادها پیدا کند.

سرانه خرید و فروش حقیقی: روانشناسی معامله گران خرد

«سرانه خرید حقیقی» و «سرانه فروش حقیقی» از شاخص های مهمی هستند که به درک رفتار سرمایه گذاران خرد کمک می کنند. سرانه خرید حقیقی از تقسیم حجم خرید حقیقی بر تعداد خریداران حقیقی به دست می آید، و سرانه فروش حقیقی نیز از تقسیم حجم فروش حقیقی بر تعداد فروشندگان حقیقی محاسبه می شود. این اعداد نشان می دهند که هر کد حقیقی، به طور میانگین چه میزان سهام خریده یا فروخته است.

سرانه خرید حقیقی = (حجم خرید حقیقی / تعداد خریداران حقیقی)

سرانه فروش حقیقی = (حجم فروش حقیقی / تعداد فروشندگان حقیقی)

تفسیر این ارقام بسیار مهم است: اگر سرانه خرید حقیقی به طور قابل توجهی بالاتر از سرانه فروش حقیقی باشد، نشان دهنده آن است که خریداران حقیقی قوی و با نقدینگی بالا وارد سهم شده اند. این اتفاق، اغلب نشانه ای از ورود پول هوشمند خرد یا همراهی سرمایه گذاران باهوش با روندهای صعودی است. در مقابل، سرانه فروش بالای حقیقی، می تواند نشان دهنده ترس و خروج پول از سهم توسط سرمایه گذاران خرد باشد.

برای مثال، فرض کنید در یک سهم، 1,000,000 سهم توسط 100 خریدار حقیقی خریداری شده است (سرانه خرید: 10,000 سهم). در همین حال، 500,000 سهم توسط 500 فروشنده حقیقی به فروش رسیده است (سرانه فروش: 1,000 سهم). در این سناریو، سرانه خرید حقیقی 10 برابر سرانه فروش است که نشان دهنده ورود خریداران قدرتمند حقیقی به سهم است.

نسبت قدرت خریدار به فروشنده: شاخص اصلی ورود پول هوشمند

«نسبت قدرت خریدار به فروشنده» (یا همان نسبت قدرت خریدار حقیقی به فروشنده حقیقی)، یکی از حیاتی ترین ابزارها در تابلو خوانی بورس برای تشخیص ورود یا خروج پول هوشمند است. این نسبت از تقسیم سرانه خرید حقیقی بر سرانه فروش حقیقی به دست می آید:

نسبت قدرت خریدار به فروشنده = (سرانه خرید حقیقی / سرانه فروش حقیقی)

تفسیر این نسبت به شرح زیر است:

• نسبت بالاتر از 2: نشان دهنده ورود قوی پول هوشمند حقیقی به سهم است و سیگنالی بسیار مثبت تلقی می شود. هرچه این نسبت بالاتر باشد، قدرت خریداران بیشتر است.
• نسبت بین 1 و 2: نشان دهنده تعادل نسبی یا قدرت بیشتر خریداران است، اما نه به اندازه یک ورود قوی پول هوشمند.
• نسبت کمتر از 1: نشان دهنده قدرت بیشتر فروشندگان و احتمال خروج پول هوشمند از سهم است که می تواند به نزول قیمت منجر شود.

برای مثال، با استفاده از مثال قبلی (سرانه خرید 10,000 و سرانه فروش 1,000)، نسبت قدرت خریدار به فروشنده برابر با 10 خواهد بود. این عدد بالا، نشانه ای بسیار قوی از ورود پول هوشمند به سهم است و می تواند برای معامله گر، فرصتی طلایی برای ورود به سهم فراهم کند.

فیلتر زیر، نمادهایی را نشان می دهد که هم حجم معاملات بالایی دارند و هم نسبت قدرت خریدار حقیقی به فروشنده حقیقی آن ها بیش از 3 است:

(tvol)>[is5]&&((ct).Buy_I_Volume/(ct).Buy_CountI)>3*((ct).Sell_I_Volume/(ct).Sell_CountI)

الگوی تیک صعودی و نزولی: نشانه های تغییر جهت در نمودار قیمت

در حین معاملات روزانه، نمودار قیمت و حجم سهم، الگوهای لحظه ای مختلفی را نشان می دهد که از آن ها به «الگوی تیک» یاد می شود. این الگوها، تغییرات ناگهانی و با اهمیت در قیمت و حجم را برجسته می کنند.

• الگوی تیک صعودی: زمانی شکل می گیرد که قیمت سهم از محدوده منفی یا نزدیک به صفر، با افزایش ناگهانی حجم و تقاضا، به سمت محدوده مثبت حرکت می کند و این حرکت با قدرت ادامه می یابد. این الگو، نشانه ای قوی از افزایش ناگهانی تقاضا و ورود پول به سهم است که می تواند به صعود قیمت در ادامه روز منجر شود.
• الگوی تیک نزولی: برعکس، زمانی رخ می دهد که قیمت سهم از محدوده مثبت یا نزدیک به سقف روزانه، با افزایش حجم عرضه، به سمت محدوده منفی حرکت می کند. این اتفاق، نشانه ای از فشار فروش قوی و خروج پول از سهم است.

تشخیص این الگوها در نمودار لحظه ای، به معامله گر کمک می کند تا واکنش های سریعی به تغییرات ناگهانی بازار نشان دهد. معامله گری که به تابلوی معاملات مسلط است، با مشاهده تیک صعودی می تواند فرصت خرید را شناسایی کند و با مشاهده تیک نزولی، به فکر خروج از سهم باشد.

تصویری فرضی که نشانه های الگوی تیک صعودی و نزولی را در نمودار قیمتی نمایش دهد، می تواند درک بصری خواننده را بهبود بخشد.

رنج کشیدن: دستکاری قیمت و فرصت های نوسان گیری

«رنج کشیدن» به معنای حرکت عمدی و مصنوعی قیمت یک سهم در جهت خاصی توسط بازیگران بزرگ بازار یا سهامداران عمده است. این پدیده می تواند به دو صورت «رنج مثبت» (بالا بردن مصنوعی قیمت) و «رنج منفی» (پایین آوردن مصنوعی قیمت) رخ دهد.

• رنج مثبت: در این حالت، بازیگران سهم با گذاشتن سفارشات خرید بزرگ و گاهی اوقات فیک (صوری)، سعی می کنند قیمت سهم را به سمت بالا بکشانند. این کار معمولاً برای جمع آوری سهام بیشتر در قیمت های پایین تر یا ایجاد تقاضای کاذب برای فروش در قیمت های بالاتر انجام می شود.
• رنج منفی: برعکس، در رنج منفی، بازیگران با گذاشتن سفارشات فروش بزرگ، قیمت را به سمت پایین می آورند تا بتوانند در قیمت های پایین تر، سهام را مجدداً جمع آوری کنند یا سهام خود را با کمترین دردسر به فروش برسانند.

شناسایی رنج کشیدن، برای معامله گران نوسان گیر می تواند فرصت های سودآوری ایجاد کند، اما همواره با ریسک هایی همراه است. مهم است که معامله گر با تجربه، تفاوت بین یک حرکت واقعی و یک رنج کشیدن مصنوعی را درک کند. فیلتر زیر می تواند نمادهایی را شناسایی کند که در حال رنج کشیدن یا نوسان گیری هستند و تفاوت قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی آن ها معنادار است:

(pcp)-3

این فیلتر به دنبال نمادهایی است که قیمت پایانی آن ها بیش از 3 درصد منفی است، اما آخرین قیمت معامله آن ها کمتر از 3 درصد منفی است، که می تواند نشان دهنده تلاش برای بالا کشیدن قیمت در انتهای بازار باشد.

کد به کد شدن: جابجایی های مرموز بین کدها

«کد به کد شدن» به فرآیند انتقال حجم بالایی از سهام بین چند کد معاملاتی گفته می شود. این جابجایی می تواند بین کدهای حقیقی و حقوقی، یا صرفاً بین کدهای حقیقی/حقوقی اتفاق بیفتد. کد به کد شدن، اغلب با حجم معاملات غیرعادی همراه است و می تواند نشانه ای از تغییر مالکیت یا مدیریت سهم توسط سهامداران بزرگ باشد.

چند نوع کد به کد وجود دارد:

1. حقیقی به حقیقی: انتقال سهام بین دو کد حقیقی، ممکن است برای تغییر مالکیت یا ایجاد هیجان کاذب باشد.
2. حقیقی به حقوقی: حقوقی در حال جمع آوری سهام از حقیقی ها است؛ می تواند نشانه ای مثبت برای ثبات سهم باشد.
3. حقوقی به حقیقی: حقوقی سهام خود را به حقیقی ها (اغلب حقیقی های خاص یا اصطلاحاً پول هوشمند) منتقل می کند؛ این اتفاق معمولاً به عنوان یک سیگنال قوی و مثبت برای صعود قیمت تلقی می شود.
4. حقوقی به حقوقی: انتقال سهام بین دو کد حقوقی، که ممکن است به دلیل تغییرات مدیریتی یا پرتفوی اتفاق بیفتد.

مهمترین نوع کد به کد برای تابلو خوان، کد به کد حقوقی به حقیقی است که نشان دهنده خروج سهم از دست حقوقی و ورود آن به سبد حقیقی های قدرتمند است و اغلب مقدمه یک حرکت صعودی قلمداد می شود.

فیلتر زیر، نمادهایی را شناسایی می کند که هم کد به کد حقوقی به حقیقی همراه با ورود پول هوشمند دارند:

(tvol)>1.5*[is6]&&((ct).Buy_I_Volume/(ct).Buy_CountI)>=((ct).Sell_I_Volume/(ct).Sell_CountI)&&(pl)>=(pc)&&(plp)>0&&(ct).Buy_I_Volume>0.5*(tvol)&&(ct).Sell_N_Volume>0.5*(tvol)

معاملات بلوکی: معاملات بزرگ و پیامدهای آن

«معاملات بلوکی» به معاملاتی با حجم و ارزش بسیار بالا اطلاق می شود که خارج از سازوکار معمول بازار و در قیمت های توافقی انجام می شوند. این معاملات، معمولاً بین سهامداران عمده و نهادهای حقوقی صورت می گیرد و حجم آن ها به حدی زیاد است که نمی تواند در بازار عادی معامله شود، چرا که منجر به نوسانات شدید قیمتی خواهد شد.

نحوه شناسایی معاملات بلوکی در TSETMC با بررسی بخش اطلاعات مربوط به عرضه و تقاضا یا بخش معاملات امکان پذیر است. این معاملات، معمولاً با قیمت های توافقی که ممکن است بالاتر یا پایین تر از قیمت بازار باشد، انجام می شوند.

تفسیر معاملات بلوکی به مقایسه قیمت بلوکی با قیمت بازار بستگی دارد. اگر قیمت بلوکی بالاتر از قیمت بازار باشد، می تواند نشانه ای از ارزش گذاری بالاتر سهم توسط خریداران عمده و سیگنال مثبتی برای آینده سهم باشد. برعکس، قیمت بلوکی پایین تر، می تواند نشان دهنده تمایل فروشنده به خروج سریع از سهم باشد.

فیلتر زیر، نمادهایی را نشان می دهد که معاملات بلوکی در آن ها انجام شده است:

(l18)[(l18).length-1]=='2'

تصویری از لیست معاملات بلوکی در TSETMC می تواند به خواننده در تشخیص این نوع معاملات کمک کند.

سهام شناور آزاد: معیار نقدشوندگی و نوسان پذیری سهم

«سهام شناور آزاد» به درصدی از کل سهام یک شرکت اشاره دارد که به راحتی در بازار قابل معامله است و در اختیار سهامداران عمده یا استراتژیک نیست. این سهام در واقع همان بخش از سهام شرکت است که در دست سهامداران خرد قرار دارد و آماده خرید و فروش در بورس است.

سهام شناور کم می تواند به نوسانات شدید قیمتی منجر شود. زمانی که سهام شناور یک شرکت پایین باشد، حتی با حجم کم معاملات، قیمت سهم می تواند به سرعت بالا یا پایین رود، و تشکیل صف خرید و فروش آسان تر خواهد بود. این وضعیت، فرصت هایی برای نوسان گیران ایجاد می کند اما ریسک بیشتری نیز برای سرمایه گذاران به همراه دارد.

در مقابل، سهام شناور بالا، معمولاً به معنای نقدشوندگی بیشتر و نوسانات قیمتی کمتر است. در چنین شرکت هایی، تغییر قیمت سهم دشوارتر است و دستکاری قیمت توسط بازیگران بازار، نیازمند سرمایه بسیار بیشتری خواهد بود. تابلو خوان با در نظر گرفتن درصد سهام شناور، می تواند انتظار نوسان پذیری یک سهم را پیش بینی کند.

حقوقی بازیگردان و سفارش ترس: شناخت بازیگران قدرتمند

«حقوقی بازیگردان» به نهادهای حقوقی بزرگی گفته می شود که نقش فعال و اثرگذاری در نوسانات قیمتی یک سهم دارند. این حقوقی ها، ممکن است به عنوان حامی سهم عمل کرده و در زمان افت بازار، با خرید سهام، از ریزش بیشتر قیمت جلوگیری کنند. این حمایت می تواند از طریق افزایش تقاضا یا جلوگیری از تشکیل صف فروش صورت گیرد.

اما گاهی اوقات، همین بازیگران قدرتمند، از تکنیک هایی مانند «سفارش ترس» (یا اردر ترس) برای دستکاری هیجانات بازار استفاده می کنند. سفارش ترس، با هدف ایجاد نگرانی و وحشت در میان سهامداران خرد ثبت می شود. به این صورت که بازیگردان، پس از جمع آوری مقداری از سهام، سفارشات فروش سنگین و گاهی صوری را در پایین ترین قیمت های ممکن ثبت می کند.

مشاهده این سفارشات بزرگ در صف فروش، باعث می شود بسیاری از سهامداران خرد که از دانش تابلو خوانی کافی برخوردار نیستند، دچار وحشت شوند و سهام خود را با عجله و در قیمت های پایین به فروش برسانند. در این مرحله، حقوقی بازیگردان، از فرصت استفاده کرده و سهام عرضه شده در صف فروش را با قیمت ارزان تر جمع آوری می کند. تابلو خوان حرفه ای، با تشخیص این ترفندها، می تواند از افتادن در دام بازیگران جلوگیری کرده و حتی از این نوسانات به نفع خود استفاده کند.

درک نقش حقوقی بازیگردان و شناسایی سفارش ترس می تواند معامله گران را از افتادن در دام هیجانات بازار مصون بدارد.

نقشه بازار بورس: دید پرنده از وضعیت کلی بازار و صنایع

«نقشه بازار بورس» ابزاری بصری و قدرتمند است که در TSETMC قابل دسترسی است و به معامله گر دیدی جامع و یکجا از وضعیت کلی بازار و صنایع مختلف می دهد. این نقشه، نمادها را بر اساس ارزش بازار، حجم معاملات یا میزان بازدهی، در بلوک های رنگی مختلف نمایش می دهد. رنگ هر بلوک (سبز، قرمز، خاکستری) وضعیت قیمتی سهم را نشان می دهد و اندازه آن می تواند به ارزش بازار یا حجم معاملات سهم اشاره کند.

یک تابلو خوان با تجربه، با مشاهده نقشه بازار، می تواند به سرعت متوجه شود که کدام صنایع در حال رشد هستند، کدام صنایع با فشار فروش مواجه اند و جریان ورود و خروج پول به کدام بخش های بازار هدایت می شود. این ابزار به ویژه برای شناسایی ترندهای کلی بازار و تصمیم گیری در مورد اینکه کدام صنعت در یک روز خاص جذابیت بیشتری برای سرمایه گذاری دارد، بسیار مفید است.

تصویری از نقشه بازار TSETMC با توضیحات کلیدی در مورد رنگ ها و اندازه های بلوک ها، می تواند به خواننده در درک بهتر این ابزار کمک کند.

چگونه سهام مستعد رشد را با تابلو خوانی پیدا کنیم؟ (راهنمای گام به گام)

برای یافتن سهامی که پتانسیل رشد بالایی دارند، تابلو خوان حرفه ای از یک متدولوژی گام به گام استفاده می کند که ترکیبی از ابزارهای TSETMC و تحلیل های دقیق است. این روش به معامله گر امکان می دهد تا از میان صدها نماد، گزینه هایی با بالاترین شانس موفقیت را شناسایی کند:

1. بررسی نمادهای پرتراکنش: اولین گام، مشاهده لیست نمادهای پرتراکنش در صفحه اصلی TSETMC است. سهامی که حجم معاملات بالایی دارند، معمولاً مورد توجه بازار هستند و احتمال حرکت قیمتی در آن ها بیشتر است.
2. استفاده از فیلتر افزایش آخرین قیمت به پایانی: در TSETMC، در بخش بازارها و سپس بورس اوراق بهادار تهران/فرابورس، می توان به لیست افزایش آخرین قیمت به پایانی دسترسی پیدا کرد. انتخاب نمادهایی که اختلاف آخرین قیمت و قیمت پایانی آن ها بیش از 2 درصد مثبت است، نشان دهنده تقاضای قوی در انتهای بازار و احتمال صعود در روز بعد است.
3. تحلیل حجم مشکوک: پس از شناسایی نمادهای جذاب، حجم معاملات آن ها را با میانگین حجم ماهانه مقایسه کنید. اگر حجم معاملات روز جاری بیش از 3 تا 5 برابر میانگین حجم ماه باشد، نشانه ای قوی از ورود پول هوشمند است. از فیلترهای حجم مشکوک که پیش تر معرفی شد، می توان برای این منظور استفاده کرد.
4. محاسبه نسبت قدرت خریدار به فروشنده: این نسبت را برای نمادهای انتخابی محاسبه کنید. اگر نسبت قدرت خریدار به فروشنده بالای 2 باشد، تاییدکننده ورود پول هوشمند و افزایش تقاضا توسط حقیقی های قدرتمند است.
5. بررسی الگوهای تیک و کد به کد: نمودار لحظه ای سهم را برای یافتن الگوهای تیک صعودی بررسی کنید. همچنین، اگر در سهمی کد به کد حقوقی به حقیقی مشاهده شود، سیگنال ورود پول هوشمند تقویت می شود.
6. نکته مهم: لزوم تایید سیگنال ها با تحلیل تکنیکال: تابلو خوانی به تنهایی کافی نیست. همواره سیگنال های دریافتی از تابلو را با تحلیل تکنیکال (بررسی نمودارها، حمایت ها و مقاومت ها، الگوهای قیمتی) تایید کنید. این ترکیب، دقت تصمیم گیری ها را به شکل چشمگیری افزایش می دهد.

تصاویری از مراحل این فرایند در TSETMC (مانند صفحه افزایش آخرین قیمت به پایانی و جزئیات یک نماد) به خواننده در انجام این گام ها کمک خواهد کرد.

تابلو خوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال: یک ترکیب برنده و مکمل

بازار سرمایه پدیده ای پیچیده است و موفقیت در آن نیازمند استفاده از ابزارهای تحلیلی متنوع است. سه روش اصلی تحلیل بازار عبارتند از: تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تابلو خوانی بورس. هر یک از این روش ها، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند و هیچ کدام به تنهایی نمی توانند تضمین کننده موفقیت باشند.

• تحلیل بنیادی: بر ارزش ذاتی یک شرکت تمرکز دارد. در این روش، عوامل اقتصادی، مالی و صنعتی (مانند صورت های مالی، نسبت های سودآوری، وضعیت صنعت و اقتصاد کلان) بررسی می شوند. تحلیل بنیادی به دنبال یافتن سهام شرکت های با پتانسیل رشد بلندمدت است.
• تحلیل تکنیکال: الگوهای قیمتی و حجمی گذشته را برای پیش بینی حرکت های آتی قیمت بررسی می کند. معامله گران تکنیکالیست از نمودارها، اندیکاتورها و اسیلاتورها برای شناسایی نقاط ورود و خروج، سطوح حمایت و مقاومت استفاده می کنند.
• تابلو خوانی: همانطور که گفته شد، به تحلیل اطلاعات لحظه ای تابلوی معاملات (حجم، خریدار/فروشنده، سرانه، کد به کد و…) برای درک رفتار بازیگران بازار و شناسایی جریان پول هوشمند در کوتاه مدت می پردازد.

تفاوت اصلی در بازه زمانی تحلیل و نوع اطلاعات مورد بررسی است. تحلیل بنیادی برای سرمایه گذاری های بلندمدت مناسب تر است، تحلیل تکنیکال برای نوسان گیری و معاملات میان مدت کاربرد دارد، و تابلو خوانی بیشتر برای تصمیمات لحظه ای و کوتاه مدت مفید است. اما نقطه قوت واقعی، در ترکیب این سه روش نهفته است.

یک معامله گر حرفه ای می داند که تابلو خوانی، یک مکمل قدرتمند است که می تواند دقت تحلیل های بنیادی و تکنیکال را به شدت افزایش دهد. برای مثال، یک سهم با بنیادی قوی که از نظر تکنیکالی در یک نقطه حمایتی قرار گرفته و همزمان سیگنال های قوی از تابلو خوانی بورس (مانند حجم مشکوک و نسبت قدرت خریدار بالا) دریافت می کند، کاندیدای بسیار مناسبی برای خرید خواهد بود. این رویکرد ترکیبی، ریسک سرمایه گذاری را به طور قابل توجهی کاهش داده و احتمال موفقیت را افزایش می دهد.

برای سرمایه گذارانی که زمان کافی برای یادگیری جامع و به کارگیری هر سه روش را ندارند، سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری (مانند صندوق های سهامی یا مختلط) می تواند گزینه مناسبی باشد، زیرا مدیریت دارایی آن ها به دست افراد متخصص و تحلیل گر سپرده می شود.

فیلترنویسی حرفه ای: افزایش سرعت و دقت در تابلو خوانی

همانطور که بازار سرمایه ایران شامل صدها نماد است، رصد لحظه ای تمامی آن ها برای شناسایی فرصت ها، عملاً غیرممکن است. اینجاست که «فیلترنویسی» به عنوان یک ابزار قدرتمند و حیاتی در تابلو خوانی بورس وارد عمل می شود. فیلترنویسی به معامله گر این امکان را می دهد که با تعریف شرایط و معیارهای خاص خود، نمادهایی را که این شرایط را برآورده می کنند، به سرعت از میان کل بازار غربال کرده و تنها بر روی گزینه های مستعد تمرکز کند.

بخش فیلترنویسی در TSETMC، ابزار پیشرفته ای را در اختیار کاربران قرار می دهد. برای نوشتن فیلتر در این سایت، آشنایی با اصول اولیه برنامه نویسی و همچنین متغیرها و عملگرهای خاص TSETMC ضروری است. این فیلترها می توانند بر اساس حجم معاملات، نسبت قدرت خریدار به فروشنده، اختلاف آخرین قیمت و قیمت پایانی، ورود یا خروج پول حقوقی و حقیقی و بسیاری معیارهای دیگر تنظیم شوند.

علاوه بر TSETMC، برخی کارگزاری ها و پلتفرم های معاملاتی نیز ابزارهای فیلترنویسی ساده تر یا گرافیکی (مانند ایزی فیلتر در سامانه ایزی تریدر کارگزاری مفید) را ارائه می دهند که نیازی به کدنویسی ندارند و به کاربران مبتدی تر امکان می دهند تا با چند کلیک، فیلترهای مورد نظر خود را ایجاد کنند. یادگیری فیلترنویسی، سرعت عمل و دقت تابلو خوان را به شکل چشمگیری افزایش می دهد و فرصت های معاملاتی را به سادگی در دسترس قرار می دهد.

نتیجه گیری نهایی: با تابلو خوانی، هوشمندانه معامله کنید

تابلو خوانی بورس، بیش از یک تکنیک ساده، یک مهارت کلیدی است که درک عمیق تری از پویایی های بازار سرمایه ایران را به معامله گر می بخشد. با تسلط بر مفاهیمی مانند حجم مشکوک، نسبت قدرت خریدار به فروشنده، الگوهای تیک و جابجایی های کد به کد، می توان ردپای «پول هوشمند» را دنبال کرد و تصمیمات معاملاتی را بر پایه داده های لحظه ای و واقعی بازار بنا نهاد. این دانش، نه تنها به شناسایی فرصت های سودآور کمک می کند، بلکه می تواند معامله گر را در برابر دستکاری ها و هیجانات کاذب بازار، محافظت نماید.

تجربه نشان داده است که بهترین نتایج در بازار بورس، از ترکیب هوشمندانه تحلیل ها به دست می آید. تابلو خوانی، در کنار تحلیل بنیادی که به ارزش ذاتی شرکت می پردازد و تحلیل تکنیکال که الگوهای قیمتی را رمزگشایی می کند، یک مثلث قدرتمند تحلیلی را تشکیل می دهد. معامله گری که هر سه ضلع این مثلث را بشناسد و به کار گیرد، با اطمینان بیشتری گام برمی دارد و ریسک های سرمایه گذاری خود را به حداقل می رساند.

تسلط بر TSETMC به عنوان ابزار اصلی تابلو خوانی و یادگیری فیلترنویسی برای غربال سریع نمادها، گام های عملی و ضروری در این مسیر هستند. تمرین مستمر، مشاهده دقیق تابلوی معاملات، و ترکیب دانش تابلو خوانی با سایر روش های تحلیلی، مسیری مطمئن برای رسیدن به موفقیت در دنیای پیچیده و پرنوسان بازار سرمایه است. برای تبدیل شدن به یک معامله گر موفق، همیشه به دنبال ارتقاء دانش و مهارت های خود باشید و تابلو خوانی را به جعبه ابزار تحلیلی خود اضافه کنید.